Currenda 1/2021

Rok 2020 upłynął pod znakiem wielkiego kryzysu sanitarnego Covid-19, który stał się zjawiskiem wielopłaszczyznowym i globalnym, pogłębiając silnie ze sobą powiązane kryzysy, takie jak kryzys klimatyczny, żywnościowy, gospodarczy i migracyjny, oraz sprawiając ogromne cierpienia i trudności. Myślę przede wszystkim o tych, którzy stracili członka rodziny lub bliską osobę, ale także o tych, którzy znaleźli się bez pracy. Szczególnie należy wspomnieć lekarzy, pielęgniarzy, farmaceutów, naukowców, wolontariuszy, kapelanów oraz pracowników szpitali i ośrodków zdrowia, którzy robili, co w ich mocy, i nadal to czynią z wielkim wysiłkiem i poświęceniem, do tego stopnia, że niektórzy z nich zmarli, starając się być u boku chorych, ulżyć ich cierpieniu lub uratować im życie. Oddając cześć tym osobom, ponawiam apel do decydentów politycznych i sektora prywatnego o podjęcie odpowiednich środków w celu zapewnienia dostępu do szczepionek przeciw Covid-19 i podstawowych technologii potrzebnych do pomocy chorym i tym wszystkim, którzy są najubożsi i najbardziej wrażliwi.
Te i inne wydarzenia, które w minionym roku naznaczyły drogę ludzkości, uczą nas, jak ważna jest troska o siebie nawzajem i o stworzenie, aby budować społeczeństwo oparte na relacjach braterstwa. (…)
(…) Każdy aspekt życia społecznego, politycznego i gospodarczego znajduje swoje wypełnienie, gdy służy dobru wspólnemu, to znaczy: gdy „suma warunków życia społeczeństwa pozwala bądź to grupom, bądź poszczególnym jego członkom, pełniej i szybciej osiągnąć ich własną doskonałość”. Dlatego nasze plany i wysiłki muszą zawsze uwzględniać skutki dla całej rodziny ludzkiej, rozważając możliwe konsekwencje w chwili obecnej i dla przyszłych pokoleń. Pandemia Covid-19 pokazuje nam, jak bardzo jest to prawdziwe i aktualne. W jej obliczu „zdaliśmy sobie sprawę, że wszyscy jesteśmy w jednej łodzi, wszyscy słabi i zdezorientowani, ale jednocześnie ważni i niezbędni, wszyscy wezwani by wiosłować razem”, bo „nikt nie ratuje się sam” i żadne odizolowane państwo narodowe nie może zapewnić swoim mieszkańcom dobra wspólnego.
Solidarność wyraża w konkretny sposób miłość drugiego człowieka, nie jako mgliste uczucie, ale jako „mocną i trwałą wolę angażowania się na rzecz dobra wspólnego, czyli dobra wszystkich i każdego, wszyscy bowiem jesteśmy naprawdę odpowiedzialni za wszystkich” (…).

Orędzie papieża Franciszka na Światowy Dzień Pokoju 2021 r.

►KOMUNIKATY

►REFLEKSJE NAD SŁOWAMI PRYMASA TYSIĄCLECIA
STYCZEŃ: Pokój wewnętrzny zawsze rodzi się w wyniku wypełnienia woli Bożej, do której mamy pełne zaufanie.

►SPOTKANIA FORMACYJNO-KOLĘDOWE
Zachęcamy do zorganizowania (w uzgodnieniu z Księdzem Proboszczem) spotkania kolędowego POAK bezpośrednio przed lub po Mszy św. w kościele. Pamiętajmy o zachowaniu obowiązujących wytycznych sanitarnych.

►NOWENNA MIESIĘCY
Trwamy na wspólnej modlitwie w ramach Nowenny miesięcy. W styczniu wpatrujemy się w postać bł. Stanisława Starowieyskiego, działacza Akcji Katolickiej.
W lutym towarzyszyć nam będzie lekarka, członkini włoskiej Akcji Katolickiej św. Joanna Beretta Molla. Tekst nowenny w załączeniu.

►ROK ŚW. JÓZEFA
8 grudnia papież Franciszek listem apostolskim „Patris corde” (Ojcowskim sercem) ogłosił rok 2021 Rokiem św. Józefa. „Po Maryi, Matce Bożej – czytamy w liście papieskim – żaden święty nie zajmuje w Magisterium papieskim tyle miejsca, co Józef, Jej oblubieniec. (…) aby wyraźniej podkreślić jego centralną rolę w historii zbawienia: błogosławiony Pius IX ogłosił go «Patronem Kościoła katolickiego», czcigodny Pius XII przedstawił go jako «Patrona robotników» a święty Jan Paweł II jako «Opiekuna Zbawiciela». Ludzie przyzywają go jako «patrona dobrej śmierci»” (…).
Z Rokiem św. Józefa, który trwał będzie 12 miesięcy, związany jest dar specjalnych Odpustów. Dar Odpustu zupełnego można otrzymać pod zwykłymi warunkami. Należą do nich: spowiedź sakramentalna, komunia eucharystyczna oraz modlitwa w intencjach Ojca Świętego. Wierni powinni odrzucić wszelkie upodobanie do grzechu oraz uczestniczyć w wydarzeniach związanych z Rokiem św. Józefa przy okazjach i w sposób wskazany przez Penitencjarię Apostolską.
Zachęcamy do zapoznania się z listem papieża Franciszka i wytycznymi Penitencjarii Apostolskiej.

►GODZINY PRACY BIURA
wtorek 13:00 ÷ 16:00
czwartek 13:00 ÷ 17:00

►NUMER KONTA BANKOWEGO DIAK
Bank PEKAO S.A. II/o Poznań 10 1240 1763 1111 0000 1812 9605

Ks. Jan Bartoszek, Katecheza I / 2021:
Kościół jako zwyczajne miejsce sprawowania Eucharystii.
Streszczenie / DIAK Poznań.

I. Wprowadzenie:
Świadectwo Jana Pawła II zawarte w encyklice Ecclesia de Eucharistia, dotyczące przeżywania celebracji mszy świętej: „Gdy myślę o Eucharystii, patrząc na moje życie kapłana, biskupa i następcy Piotra, wspominam spontanicznie wiele chwil i miejsc, w których dane mi było ją sprawować. Pamiętam kościół parafialny w Niegowici, gdzie spełniałem moją pierwszą posługę duszpasterską, kolegiatę św. Floriana w Krakowie, katedrę na Wawelu, bazylikę św. Piotra oraz wiele bazylik i kościołów w Rzymie i na całym świecie. Dane mi ją było również sprawować w wielu miejscach na górskich szlakach, nad jeziorami i na brzegach morskich; sprawowałem ją na ołtarzach budowanych na stadionach, na placach miast. Ta różnorodna sceneria moich Mszy św. sprawia, iż doświadczam bardzo mocno uniwersalnego – można wręcz powiedzieć kosmicznego charakteru celebracji eucharystycznej”. Jak nauczał św. Jan Paweł II, Eucharystia jest źródłem i zarazem szczytem całego życia chrześcijańskiego. Ten najcenniejszy dar, jaki został złożony w ludzkie ręce, potrzebuje godnego miejsca, w którym Eucharystia mogłaby być sprawowana. Zwyczajnym więc miejscem jej celebracji jest kościół.

II. Rozważanie:
Z Ewangelii dowiadujemy się, że od samego początku Eucharystia domagała się specjalnego miejsca, aby można było ją godnie sprawować. Miało to miejsce w Wieczerniku, to jest w sali wielkiej i usłanej (Mk 14, 15). Inny przykład, św. Paweł Apostoł w czasie podróży znalazł się w Troadzie, gdzie brał udział w łamaniu chleba. W Dziejach Apostolskich (20,7) zanotowano, że to zgromadzenie chrześcijan odbyło się na trzecim piętrze domu. Przy innej okazji Św. Paweł wyraźnie rozróżnia między domem prywatnym a kościołem (ecclesia), w którym gromadzą się miejscowi wierni (1 Kor 11, 22).

W II wieku chrześcijanie zbierali się nadal przeważnie w domach, jak to czynili wcześniej, ale też zaczynali budować specjalnie dla siebie miejsca kultu, początkowo na wzór synagog żydowskich lub świątyń pogańskich. Ze względu na trwające prześladowania miejsca modlitwy organizowało się niekiedy w mieście, niekiedy zaś poza murami miasta, czasem i przeważnie na zewnątrz, ale czasem w katakumbach, przy grobach męczenników. Po wyjściu z katakumb ciała męczenników grzebano w kościele, a ołtarz budowano nad ich grobem, zwykle frontem do ludu. W takim przypadku ołtarz wyglądał jak trumna czy sarkofag.

Cennych informacji co do miejsca sprawowania Eucharystii dostarcza nam historyk Euzebiusz z Cezarei Palestyńskiej (ok.260-339). Według tego autora właściwym miejscem świętych zgromadzeń jest tylko świątynia. Jednak modlitewne zgromadzenia mogą się odbywać także gdzie indziej, ale tylko zastępczo.

Z nauczania soborowego wiemy, że każdy ochrzczony jest świątynią Boga i każdy ochrzczony buduje żywą świątynię, którą jest Chrystusowy Kościół. Ta perspektywa przypomina nam o podwójnej odpowiedzialności: za siebie i za Kościół, czyli Kościół jako miejsce zgromadzenia wspólnoty wierzących jest także znakiem świątyni Boga zbudowanej z żywych kamieni. Stąd poświęcenie kościoła przypomina sakramenty chrztu i bierzmowania, poprzez które człowiek staje się członkiem jednego ciała, jakim jest Kościół. Uroczyste poświęcenie kościoła jest więc nie tylko zwieńczeniem wieloletniej pracy, ale przede wszystkim aktem liturgicznym, w którym biskup przeznacza wzniesioną przez wiernych budowlę na miejsce zgromadzeń i tworzenia się parafialnej wspólnoty, w której najważniejsze miejsce zajmuje celebrowanie Eucharystii.

Najświętsza Ofiara, domaga się sprawowania w świętym miejscu. Definicję „miejsca świętego” podaje Kodeks prawa kanonicznego (KPK) z 1983 roku. Jest to takie miejsce, które przez poświęcenie lub błogosławieństwo, dokonane zgodnie z przepisami liturgicznymi, zostało przeznaczone do kultu Bożego albo dla grzebania zmarłych wiernych. Jest to zatem budynek wzniesiony na stałe, czyli odznaczający się trwałością, dostosowany wewnątrz do celebracji liturgicznych. Gmach ten jest zasadniczo wyłączony z użytku świeckiego (np. zebrań politycznych, imprez kulturalnych czy sportowych). Ponadto KPK precyzuje – „Eucharystię należy sprawować w miejscu świętym, chyba że w poszczególnym wypadku czego innego domaga się konieczność; w takim wypadku Eucharystia winna być sprawowana w odpowiednim miejscu”. Jest to ważne dopowiedzenie. KPK przewiduje sytuacje nadzwyczajne, w których Eucharystię można sprawować poza miejscem świętym, jednak z zastrzeżeniem, że łącznie będą spełnione trzy warunki: zachodzi konieczność celebrowania mszy świętej; dotyczy to poszczególnego przypadku; nie ma miejsca świętego, natomiast jest miejsce odpowiednie. Należy mieć na uwadze, aby była to konieczność rzeczywista, a nie tylko pozorna. Trudno – na przykład – nazwać koniecznością pragnienie odprawiania mszy świętej o wschodzie słońca w pontonie na jeziorze,
wynikające z potrzeby wyjątkowych doznań, kiedy w pobliżu jest kościół czy kaplica. Dalej mszę świętą poza miejscem świętym można odprawiać jedynie w „poszczególnym przypadku”, nie zaś na sposób stały. Miejsce sprawowania Eucharystii to musi być godne, sprzyjające modlitewnemu skupieniu, niezagrożone niebezpieczeństwem profanacji. Ma to być przestrzeń, która będzie sprzyjała liturgicznej celebracji

III. Wnioski i postulaty pastoralne:
1. Warto, aby parafialne oddziały Akcji Katolickiej wykazały się troską o świątynie parafialne, w których celebrowana jest Eucharystia. Dobrą okazją może być włączenie się w uroczystość poświęcenia własnego kościoła, która obchodzona jest (jeśli nie jest znana dokładna data konsekracji świątyni) w ostatnią niedzielę października.

2. Dobrą rzeczą byłoby opracowanie przez POAK folderu dotyczącego historii kościoła parafialnego.

3. Wartościową wskazówkę przekazuje nam papież Benedykt XVI, zwracając uwagę na ważność norm liturgicznych. Stąd troska o liturgię i miejsce sprawowania Eucharystii również może stać się cenną płaszczyzną zaangażowania Akcji Katolickiej.

Króluj nam Chryste! – ks. Roman

nr 1 styczeń 2021 currenda s. 1

AK_Katecheza_2021_01_Currenda