Currenda 10/2021

(…) Różaniec jest to modlitwa, którą bardzo ukochałem
(…). Przedziwna w swej istocie i głębi (…). Oto bowiem na kanwie słów Pozdrowienia Anielskiego przesuwają się przed oczyma naszej duszy główne momenty z życia Jezusa Chrystusa (…) jakbyśmy obcowali z Panem Jezusem przez serce Jego Matki. Równocześnie zaś w te same dziesiątki różańca, serce nasze może wprowadzić wszystkie sprawy, które składają się na życie człowieka, rodziny, narodu, Kościoła, ludzkości (…). W tajemnicach radosnych widzimy (…) radość rodziny, macierzyństwa, przyjaźni, wzajemnej pomocy. W tajemnicach bolesnych rozważamy w Chrystusie (i razem z Jego Matką) wszystkie cierpienia człowieka. W tajemnicach chwalebnych odżywają nadzieje życia wiecznego. W Chrystusie zmartwychwstałym cały świat zmartwychwstaje”. (Jan Paweł II, Rzym 7 XI 1983)
(…) aby rozwinąć chrystologiczny wymiar różańca, stosowne byłoby uzupełnienie, które (…) – pozwoliłoby objąć także tajemnice życia publicznego Chrystusa między chrztem w Jordanie a męką. W tych właśnie tajemnicach kontemplujemy ważne aspekty Osoby Chrystusa jako Tego, kto definitywnie objawił Boga. On jest Tym, który – ogłoszony przy chrzcie umiłowanym Synem Ojca – zwiastuje nadejście Królestwa, świadczy o nim swymi czynami, obwieszcza jego wymogi. To w latach życia publicznego misterium Chrystusa objawia się ze specjalnego tytułu jako tajemnica światła: «Jak długo jestem na świecie, jestem światłością świata» (J 9, 5). (…) To uzupełnienie o nowe tajemnice, w niczym nie szkodząc żadnemu z istotnych aspektów tradycyjnego układu tej modlitwy, ma sprawić, że będzie ona przeżywana w duchowości chrześcijańskiej z nowym zainteresowaniem jako rzeczywiste wprowadzenie w głębię Serca Jezusa Chrystusa, oceanu radości i światła, boleści i chwały.

(List apostolski Rosarium Virginis Mariae)

KOMUNIKATY

►REFLEKSJE NAD SŁOWAMI BŁ. STEFANA KARD. WYSZYŃSKIEGO
PAŹDZIERNIK: Może dlatego różaniec jest tak skuteczny, że jest aktem głębokiej pokory i jednocześnie wyznaniem żywej wiary; że oddaje najgłębsze myśli i najprostsze słowa ludzkie dla uwielbienia Trójcy Świętej przez pośrednictwo Maryi.

►SPOTKANIA FORMACYJNE W OKRĘGACH
Serdecznie zapraszamy Członków Akcji Katolickiej oraz wszystkich zainteresowanych do udziału w jesiennych spotkaniach formacyjnych, które odbędą się w kilku miejscach naszej archidiecezji.

• 4 października 17:30 – Nowy Tomyśl, kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
• 5 października 17:30 – Pniewy, kościół pw. św. Wawrzyńca
• 11 października 17:30 – Śrem, kościół pw. bł. Michała Kozala Bpa i M
• 12 października 17:30 – Leszno, kościół św. Antoniego
• 18 października 17:30 – Poznań, kościół pw. Bożego Ciała.

Spotkania odbywać się będą w kościele. Rozpocznie je modlitwa różańcowa, a po niej Eucharystia. Po Mszy św. konferencja na temat Eucharystii w życiu bł. Edmunda Bojanowskiego.
Szczegółowy przebieg modlitwy ustalą opiekunowie Okręgu z prezesami miejsca. Bardzo prosimy o liczne uczestnictwo członków ze wszystkich POAK-ów należących do danego Okręgu.

►LITURGICZNE WSPOMNIENIE ŚW. JANA PAWŁA II
W piątek, 22 października przypada liturgiczne wspomnienie św. Jana Pawła II, który od 2017 roku jest głównym patronem Akcji Katolickiej. Zachęcamy wszystkich członków do podjęcia nowenny modlitewnej w intencji członków i asystentów Akcji Katolickiej oraz o nowe powołania do naszego stowarzyszenia.
Niech każdy członek POAK odmawia przed dziewięć dni Modlitwę do św. Jana Pawła II patrona Akcji Katolickiej w Polsce. Zadbajmy też o oprawę liturgiczną Mszy św. w tym dniu oraz okolicznościowy wystrój naszych gablot.

►XXI DZIEŃ PAPIESKI NIE LĘKAJCIE SIĘ 10 PAŹDZIERNIKA 2021
W niedzielę, 10 października br. obchodzić będziemy XXI Dzień Papieski pod hasłem Nie lękajcie się. Podobnie jak w latach ubiegłych zachęcamy do aktywnego włączenia się w przygotowanie i przeżywanie tego dnia w wymiarze intelektualnym, duchowym, artystycznym i charytatywnym oraz wywieszenie flag i plakatów. Prosimy o przekazanie do biura DIAK informacji o zrealizowanych inicjatywach

►GODZINY PRACY BIURA
wtorek 13:00 ÷ 16:00
czwartek 13:00 ÷ 17:00

►NUMER KONTA BANKOWEGO DIAK
Bank PEKAO S.A. II/o Poznań
10 1240 1763 1111 0000 1812 9605

ks. Bogusław Kozioł SChr, Katecheza X / 2021:
Kongresy eucharystyczne i ich wpływ na rozwój kultu
eucharystycznego w nauczaniu ks. kard. Augusta Hlonda SDB.
Streszczenie / DIAK Poznań

I. Wprowadzenie:
Chcąc zrozumieć ideę powstania kongresów eucharystycznych, należy sięgnąć do historii duchowości katolickiej XIX wieku. Kult eucharystyczny tegoż wieku koncentrował się bowiem przede wszystkim na realnej obecności Jezusa jako przedmiotu adoracji i ukazywał nieskończoną wartość Komunii Świętej.
➢ Italia – pojawiła się praktyka adoracji Najświętszego Sakramentu, również w formie nieustającej. Duży nacisk  kładziono na aspekt zadośćuczynienia.
➢ Francja – pojawił się nowy wymiar adoracji – oprócz zadośćuczynienia za grzechy indywidualne zaczęto wynagradzać za działalność tych, którzy dążyli do laicyzacji społeczeństwa. Kongresy miały przeciwstawić się nasilającym się tendencjom laicyzacyjnym o wyraźnie antykościelnym, a nawet antyreligijnym zabarwieniu.

II. Rozważanie:
1. Kongres eucharystyczny – inicjatywa osób świeckich
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na rolę, jaką odegrały osoby świeckie w powstaniu kongresów eucharystycznych, które de facto były dziełem właśnie laikatu, oczywiście przy aprobacie Kościoła. Jest to ważne, bo później dokładnie taką samą zasadę działania widzimy w zasadzie działania Akcji Katolickiej. Kongresy eucharystyczne zostały zainicjowane przez świecką osobę, Émilie-Marie Tamisier (1834–1910) z Tours we Francji, która była przede wszystkim organizatorką licznych pielgrzymek eucharystycznych. Tamisier miała przy tym silne poparcie swoich spowiedników – bł. Piotra Juliana Eymarda (zwanego „apostołem Eucharystii”) i biskupa Louisa-Gastona de Ségur
z Paryża. Émilie-Marie Tamisier, proponując zorganizowanie kongresów eucharystycznych, chciała nie tylko ożywić ruch pielgrzymkowy do miejsc kultu eucharystycznego, lecz również połączyć je z konferencjami, które byłyby rozumiane jako spotkania religijno-naukowe. Pomysłodawczyni pragnęła w ten sposób zarówno ożywić kult eucharystyczny, rozszerzyć jego zasięg i przeciwstawić się laicyzacji, jak i wzbudzić w katolikach poczucie siły i dumy z wyznawanej przez nich wiary. Dnia 27 kwietnia 1879 roku idea Tamisier została poparta także – co jest bardzo istotne – przez papieża Leona XIII, który wydał w tym celu odpowiednią bullę, a później nawet encyklikę (Mirae caritatis, 1902), popierającą ruchy eucharystyczne. Pojawiły się jednak trudności, związane z wyborem miejsca. Okazało się bowiem, że początkowo ani we Francji, ani w sąsiedniej Belgii nie można było zorganizować kongresu ze względu na panujące w tych krajach nastroje liberalne i antykatolickie, pozostałe zaś kraje, takie jak np. Holandia, nie wykazywały większego zainteresowania tą sprawą. I gdy wydawało się, że z planów trzeba będzie całkowicie zrezygnować, sytuacja zmieniła się w samej Francji. Oto mianowicie całą ideą zainteresowało się dwóch przemysłowców z Lille – Philibert Vrau i jego kuzyn Feron Vrau, do których dołączył później jeszcze wicehrabia de Damas. Podjęli się oni sfinansowania całego przedsięwzięcia, dzięki czemu można było zorganizować pierwszy kongres.

2. Pierwszy Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Lille Kongres odbył się w dniach 28–30 czerwca 1881 r. pod hasłem: Społeczne królestwo Chrystusa. Uczestniczyło w nim ponad osiem tysięcy osób, w tym 363 delegatów z Francji i zagranicy (47 osób): Austrii, Belgii, Chile, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Szwajcarii i Meksyku. Wygłoszono kilkanaście referatów. Zarówno w referatach, jak i w dyskusji, a także w kazaniach bardzo mocno podkreślano konieczność poszukiwania sposobów przywrócenia prawom Bożym należnego im miejsca w życiu publicznym i społecznym. Na zakończenie całego przedsięwzięcia jego uczestnicy powołali komitet, na razie jeszcze doraźny, przygotowujący międzynarodowe kongresy eucharystyczne. Patronem międzynarodowych kongresóweucharystycznych został ogłoszony przez Leona XIII w 1897 roku św. Paschalis Baylon (1540–1592), który miał dużą cześć dla Chrystusa w Najświętszym Sakramencie.

3. Krajowe, diecezjalne i stanowe kongresy eucharystyczne. Oprócz międzynarodowych kongresów eucharystycznych były organizowane także kongresy krajowe, m.in. w Hiszpanii, Francji, Włoszech, Niemczech, a także kongresy diecezjalne m.in. we Francji, Anglii, Kanadzie, Australii. Również w Polsce odbyły się trzy krajowe kongresy eucharystyczne: 26–29 czerwca 1930 – Poznań (inicjator: kard. August Hlond); 8–14 czerwca 1987 (podczas pielgrzymki św. Jana Pawła II – poszczególne etapy pielgrzymki były stacjami kongresu); 18–19 czerwca 2005 – Warszawa. W okresie międzywojennym były organizowane w Polsce tzw. stanowe kongresy eucharystyczne (np. Kongres Eucharystyczny Młodzieży Żeńskiej Diecezji Płockiej – 1934) Wykaz Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych – zobacz: „Katecheza X”, wydanie książkowe, s. 216-219.

4. Kard. August Hlond inicjatorem kongresów eucharystycznych w Polsce. Jak zostało wyżej zaznaczone, pomysłodawczyni kongresów eucharystycznych przyświecał przede wszystkim cel, aby przez tego typu zjazdy ożywić kult eucharystyczny, rozszerzyć jego zasięg, przeciwstawić się laicyzacji oraz wzbudzić w katolikach poczucie siły i dumy z wyznawanej wiary. Podobnymi założeniami kierował się kard. August Hlond, gdy chętnie brał udział w kongresach, a przede wszystkim wtedy, gdy sam był ich inicjatorem. Kongresy w ogóle, a szczególnie kongresy eucharystyczne, w duszpasterskiej trosce prymasa były częścią większego projektu odnowy duchowej i moralnej Kościoła w Polsce. Prymas „zdawał sobie sprawę, że prawdziwe odrodzenie społeczne, zaleczenie ran moralnych zadanych zarówno przez długi okres niewoli, jak i wojnę, a także przez tendencje wrogie Kościołowi, może przyjść przez głęboko religijne odrodzenie rodziny, przez wychowanie młodzieży, a szczególnie przez formację mężczyzn, kobiet, a także poprzez światłych, gorliwych kapłanów i wychowawców”.

❖ Pierwszy Diecezjalny Kongres Eucharystyczny w Inowrocławiu (25–27 czerwca 1927).
Zwołanie pierwszego w Polsce diecezjalnego kongresu eucharystycznego – który de facto został przekształcony w kongres z VIII Zjazdu Katolickiego – przypadło na bardzo trudny czas. W maju Piłsudski dokonał zbrojnego zamachu
stanu… Prymas jednak – choć nigdy tego publicznie nie powiedział – nie pochwalał takiego sposobu wyjścia z kryzysu. Jego zdaniem dzieło odnowy społeczeństwa i życia publicznego powinno rozpocząć się od zniszczenia korzeni zła, a tym, kto ma odpowiednie „narzędzia i środki”, zdolne wstrząsnąć sumieniami obywateli, jest Kościół. Stąd kongres eucharystyczny – choćby nawet przez swoje hasło: „Odrodzenie przez Eucharystię” – wskazał na Eucharystię jako na najważniejsze źródło, z którego należy czerpać…
Pierwszy Diecezjalny Kongres Eucharystyczny w Inowrocławiu prymas zainaugurował w obecności kilku biskupów, duchowieństwa innych diecezji polskich oraz licznych świeckich przedstawicieli stowarzyszeń katolickich z innych regionów (np. Warszawy, Krakowa czy Gdańska). Obrady podzielono na kilka uroczystości liturgicznych i konferencji…
Znamienne jest także to, że wśród mówców była znaczna liczba świeckich. Wśród kongresowych wystąpień silne wrażenie wywarł odczyt matki Urszuli Ledóchowskiej, późniejszej świętej. Na kongresie były cztery sekcje według „kolumn” Akcji Katolickiej. Kongres zakończył się uroczystym odprawieniem mszy świętej pod przewodnictwem kard. Hlonda i procesją eucharystyczną ulicami miasta. Jednym z pierwszych owoców tegoż kongresu był postulat, ujęty w rezolucji, zwołania w Polsce krajowego kongresu eucharystycznego, a nawet międzynarodowego kongresu eucharystycznego. Wśród innych rezolucji kongresu należy zauważyć także następujące postanowienia: „aby strzec «zapewnionego ustawodawczo święcenia niedziel i świąt […] przeciw ustępstwom w tej dziedzinie». Owocem kongresu był także impuls do organizowania kolejnych diecezjalnych kongresów. W okresie międzywojennym zorganizowano w Polsce prawie 60 kongresów diecezjalnych; odbywały się również tzw. Dni Eucharystyczne, zwane małymi kongresami eucharystycznymi).

❖ Pierwszy Krajowy Kongres Eucharystyczny (26–29 czerwca 1930).
Przed 1930 rokiem Polska znajdowała się w trudnym położeniu. Państwo wciąż walczyło o wyjście z kryzysu politycznego. Do tego społeczeństwo zaczęło coraz bardziej odczuwać skutki globalnego kryzysu gospodarczego. Sytuację tę wykorzystywała propaganda socjalistyczna, szczególnie orientacji marksistowskiej. Odpowiedzią ze strony Kościoła, według myśli prymasa, miały być nowe inicjatywy duszpasterskie. Stąd według kard. Hlonda kongres powinien: 1) stać się publicznym i narodowym wyznaniem wiary w Chrystusa Eucharystycznego; 2) złożyć hołd Bogu poprzez modlitwę uwielbienia; 3) dać każdemu możliwość pogłębienia osobistego życia religijnego; 4) ukazać Eucharystię jako jedyne i prawdziwe źródło życia duchowego i skutecznego działania dla osób i dla całego ludu.
Pierwszy Krajowy Kongres Eucharystyczny w Poznaniu został przygotowany z największą starannością. Największe zgromadzenie kościelne – którym był kongres eucharystyczny – jakie nigdy wcześniej nie wydarzyło się w Polsce, odbyło się od czwartku 26 do niedzieli 29 czerwca 1930 roku. Według niektórych szacunków w końcowych obchodach kongresu 29 czerwca wzięło udział około 250 tysięcy osób. Aby podkreślić znaczenie tego wydarzenia, papież Pius XI mianował Francesca Marmaggiego, nuncjusza apostolskiego, swoim legatem na kongresie. Bez wątpienia sukcesem I Krajowego Kongresu Eucharystycznego był masowy udział ludzi i różnych stowarzyszeń w zgromadzeniach plenarnych. W spotkaniu wzięły udział także reprezentacje wspólnot polskich zamieszkałych za granicą, w tym przedstawiciele Polonii z USA. Na zakończenie kongresu przyjęto rezolucje, które były bezpośrednimi owocami tegoż spotkania, np. Sekcja Apostolstwa Modlitwy w punkcie pierwszym swej rezolucji zwróciła się do Episkopatu, aby u Stolicy Apostolskiej poczynił on starania o ogłoszenie św. Stanisława Kostki patronem częstej i codziennej Komunii Św. Wśród innych owoców kongresu należy wymienić także liczne publikacje związane z tym wydarzeniem, które podkreślały niezbędność Eucharystii w osobistym życiu chrześcijańskim i jej wartość dla życia społecznego. Bez wątpienia kolejnym wielkim rezultatem kongresu był rozkwit kongresów eucharystycznych we wszystkich polskich diecezjach oraz wzrost liczby nabożeństw eucharystycznych. Po kongresie podjęto także decyzję o wzniesieniu pomnika ku czci Najświętszego Serca Jezusa w Poznaniu, który de facto został poświęcony przez kard. Hlonda dwa lata po zakończeniu kongresu (30 października 1932 roku). Myślę, że bezpośrednim także rezultatem kongresu – a przynajmniej kongres wywarł duży wpływ na podjęcie tej decyzji – było oficjalne ustanowienie przez kard. Hlonda Akcji Katolickiej w Polsce (24 listopada 1930 roku).
Z pewnością natomiast owocem kongresu z 1930 roku był Międzynarodowy Kongres Chrystusa Króla w Poznaniu w 1937 roku, który w rzeczywistości był także kongresem eucharystycznym (o tym pomyśle wspomniał już Prymas przed rozpoczęciem krajowego kongresu). A z kolei owocem tego kongresu – którym można cieszyć się do dziś – było
ustanowienie przez kard. Hlonda kaplicy Wieczystej Adoracji w poznańskiej farze. Prymas planował także na rok 1942 kolejny kongres, ale wybuch II wojny światowej uniemożliwił realizację tego projektu. Później również nie było to możliwe z powodu panującego reżimu komunistycznego. Polecam w tym miejscu lekturę dwóch artykułów ks. Edwarda Nawrota, zobacz: „Katecheza X”, wydanie książkowe, przypis nr 16, s. 227.

III. Wnioski i postulaty pastoralne:
➢ Podsumowaniem powyższych rozważań niech będą słowa samego prymasa kard. Augusta Hlonda, które ten wypowiedział na zakończenie Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego w Lublanie: „[…] Nigdy nie powinien się kończyć wasz kongres z Chrystusem; nie powinno być kresu waszemu z Chrystusem spotkaniu… Nie powinna się
rozsypywać ta procesja eucharystyczna, w której tworzyliście razem wielką monstrancję, niosącą żywego Jezusa. Noście Go dalej po rynkach i zaułkach życia, w czystości swego serca i ciała…
➢ Polecam do osobistej lektury wywiad z kard. Hlondem: Nigdy nie powinien się kończyć Wasz Kongres z Chrystusem. Źródło: czasopismo „Msza Święta” nr 7–8 (2008), s. 8–10. Do pobrania w Internecie (format PDF): http://digital.fides.org.pl/Content/635/orczykowski.pdf.
➢ Zagadnienia do osobistej refleksji: Czym były dla kard. Hlonda i czym również powinny być dla nas kongresy eucharystyczne (można to rozciągnąć na Eucharystię): oddaniem chwały Chrystusowi; publiczną manifestacją wiary; ukochaniem tajemnicy Eucharystii…

Króluj nam Chryste! – ks. Roman

nr 10 październik 2021 currenda s. 1

AK_Katecheza_2021_10_Currenda