Currenda 2/2021

Obchody XXIX Światowego Dnia Chorego, które odbędą się 11 lutego 2021 r., we wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, to odpowiedni moment, by zwrócić szczególną uwagę na chorych i na tych, którzy się nimi opiekują, zarówno w miejscach przeznaczonych na ich pielęgnację, jak i na łonie rodziny czy wspólnot. Nasze myśli kierujemy w szczególności do tych, którzy na całym świecie cierpią z powodu skutków pandemii koronawirusa. (…) Temat tego dnia czerpie inspirację z fragmentu Ewangelii, w którym Jezus krytykuje obłudę tych, którzy mówią, ale nie czynią (por. Mt 23, 1-12). Kiedy wiara sprowadza się do pustej retoryki, nie angażując się w historię i potrzeby drugiego, wówczas brakuje spójności między wyznawaną wiarą a prawdziwym życiem. Jest to poważne zagrożenie. Dlatego Jezus używa mocnych wyrażeń, aby ostrzec przed niebezpieczeństwem popadnięcia w bałwochwalstwo samego siebie i stwierdza: „Jeden jest wasz Nauczyciel, a wy wszyscy braćmi jesteście” (w. 8).
(…) Doświadczenie choroby sprawia, że odczuwamy naszą bezradność, a jednocześnie wrodzoną potrzebę drugiego człowieka. Jeszcze wyraźniejszym staje się fakt, iż jesteśmy stworzeniem i w sposób oczywisty odczuwamy naszą zależność od Boga. Gdy jesteśmy chorzy, niepewność, strach a niekiedy przerażenie przenikają bowiem nasze umysły i serca. Znajdujemy się w sytuacji bezsilności, ponieważ nasze zdrowie nie zależy od naszych zdolności ani od naszego „zatroskania” (por. Mt 6, 27).

Orędzie papieża Franciszka na Światowy Dzień Chorego 2021 r.

KOMUNIKATY

►REFLEKSJE NAD SŁOWAMI PRYMASA TYSIĄCLECIA
LUTY: Największą mądrością jest umieć jednoczyć, nie rozbijać.

►ZEBRANIE RADY DIAK
Zgodnie z propozycją podaną w Kalendarium na 2021 r. planujemy w marcu zorganizować sprawozdawcze zebranie Rady DIAK. Szczegółowe informacje dotyczące programu, formy oraz miejsca podamy w następnej currendzie.

►NOWENNA MIESIĘCY
Trwamy na wspólnej modlitwie w ramach Nowenny miesięcy. W marcu towarzyszyć nam będzie bł. Albert Marvelli – działacz Akcji Katolickiej, chrześcijański polityk. Tekst nowenny w załączeniu.

►ROK ŚW. JÓZEFA
Ogłoszony przez ojca świętego Franciszka 8 grudnia br. „Rok Świętego Józefa” stwarza okazję do włączenia się w inicjatywy duszpasterskie, które zaproponowane zostaną w naszych wspólnotach parafialnych. Jako Akcja Katolicka planujemy Wielkopostny Dzień Skupienia w sposób szczególny przeżyć ze św. Józefem. Każdego z członków naszego Stowarzyszenia zachęcamy do osobistego zawierzenia Opiekunowi Świętej Rodziny siebie, najbliższych oraz wykonywanej pracy.
Modlitwa do św. Józefa
Witaj, opiekunie Odkupiciela, i oblubieńcze Maryi Dziewicy. Tobie Bóg powierzył swojego Syna; Tobie zaufała Maryja; z Tobą Chrystus stał się człowiekiem. O święty Józefie, okaż się ojcem także i nam, i prowadź nas na drodze życia. Wyjednaj nam łaskę, miłosierdzie i odwagę, i broń nas od wszelkiego zła. Amen.

►100. ROCZNICA POŚWIĘCENIA POLSKI NAJŚWIĘTSZEMU SERCU PANA JEZUSA
3 czerwca 1921 roku pasterze Kościoła katolickiego w Polsce, przy udziale licznych wiernych ze wszystkich stron naszej ojczyzny, dokonali w Krakowie poświęcenia narodu polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. W 100. rocznicę tego wydarzenia, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, 11 czerwca 2021 r. podczas Mszy św. o 18.00 w bazylice NSPJ w Krakowie abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP, wraz z całym episkopatem dokona aktu poświęcenia narodu polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. W łączności z tym wydarzeniem tego samego dnia poświęcenie to zostanie również dokonane w każdej polskiej parafii. Włączając się w przygotowanie do tego wydarzenia proponujemy, by w każdy piątek odmówić „Litanię do Najświętszego Serca Pana Jezusa” oraz „Akt poświęcenia rodzaju ludzkiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa” (Modlitwa papieża Leona XIII)
O Jezu najsłodszy, Odkupicielu rodzaju ludzkiego, wejrzyj na nas, korzących się u stóp Twego ołtarza. Twoją jesteśmy własnością i do Ciebie należeć chcemy. (…)

►GODZINY PRACY BIURA
wtorek 13:00 ÷ 16:00
czwartek 13:00 ÷ 17:00

►NUMER KONTA BANKOWEGO DIAK
Bank PEKAO S.A. II/o Poznań 10 1240 1763 1111 0000 1812 9605

Ks. Wojciech KUĆKO, Katecheza II / 2021:

Dwa komplementarne stoły mszy świętej: liturgia słowa i liturgia eucharystyczna.
Streszczenie / DIAK Poznań.

I. Wprowadzenie:
W rozmowie z Andre Frossardem, św. Jan Paweł II zwierzył się: „Doświadczenie długich lat kapłaństwa nauczyło mnie, że aby Msza święta była taką syntezą, takim szczytem i pełnią, trzeba w nią wejść poprzez modlitwę – i trzeba z niej wyjść ku modlitwie każdego dnia, wiedząc, że ten dzień będzie wypełniony wielorakim działaniem, wielu różnymi czynnościami”. Takie nastawienie wobec mszy świętej jest nie tylko ważne, ale i możliwe, gdy zrozumie się istotę jej liturgii. Dwa stoły, dwie części mszy świętej: liturgia słowa i liturgia eucharystyczna to dwie części wspaniałego spotkania z Bogiem, który chce karmić nasze dusze i ciała. Warto przyjrzeć się z takiej perspektywy celebracji mszalnej.

II. Rozważanie:
1. Opis Eucharystii – świadectwo św. Justyna z ok. 155 roku.

Najstarsze opisy sprawowania Eucharystii wskazują, że dwoma głównymi momentami sprawowania pamiątki Pana były liturgia Słowa i liturgia eucharystyczna. Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina jedno z najstarszych świadectw w tym względzie – opis przekazany przez św. Justyna, męczennika z II wieku, który w piśmie z ok. 155 roku, skierowanym do pogańskiego cesarza Antoniusa Piusa (138-161), opowiadał: „W dniu zwanym dniem Słońca odbywa się w oznaczonym miejscu zebranie wszystkich nas, zarówno z miast, jak i ze wsi. Czyta się wtedy pisma apostolskie lub prorockie, jak długo na to czas pozwala. Gdy lektor skończy, przewodniczący zabiera głos, upominając i zachęcając do naśladowania tych wzniosłych nauk… Z kolei bracia przynoszą przewodniczącemu chleb i kielich napełniony wodą zmieszaną z winem. Przewodniczący bierze je, wielbi Ojca wszechrzeczy przez imię Syna i Ducha Świętego oraz składa długie dziękczynienie (po grecku: eucharistian)… Gdy przewodniczący zakończył dziękczynienie i cały lud odpowiedział [Amen], wtedy tak zwani u nas diakoni rozdzielają obecnym Eucharystię, czyli Chleb, oraz Wino z wodą, nad którymi odprawiano modlitwy dziękczynne, a nieobecnym zanoszą ją do domów”. Kościół od wieków zastawia wiernym bogato dwa stoły: stół słowa i stół eucharystyczny. Ten pierwszy zawiera: zgromadzenie się uczestników, liturgię słowa z czytaniami, homilią i modlitwą powszechną, a drugi: liturgię eucharystyczną z przygotowaniem chleba i wina, konsekracją w czasie dziękczynienia i komunią.

2. Słowo Boże i Eucharystia – św. Jan Paweł II.

a) Dominicae cenae (o tajemnicy i kulcie Eucharystii)
Wyczerpujący wykład na temat dwóch stołów przedstawił św. Jan Paweł II w liście apostolskim Dominicae cenae (o
tajemnicy i kulcie Eucharystii) z 1980 roku, opisując, jak ważne w całej tradycji wiary były powiązane ze sobą słowo Boże i Eucharystia.

• Odnowa soborowa – Stół słowa Bożego
  W kwestii stołu słowa Bożego papież Polak nakreśla, na czym polegała odnowa soborowa: „W wykonaniu tych soborowych zasad otrzymaliśmy nowy zbiór czytań, w których do pewnego stopnia stosowana jest zasada ciągłości odczytywanych fragmentów, a także zasada udostępniania całości Ksiąg Świętych. Wprowadzenie do liturgii Słowa, psalmu z responsoriami przybliża uczestnikom najwspanialszy zasób biblijnej poezji Starego Zakonu. Fakt zaś, że odnośne teksty są odczytywane lub odśpiewywane w języku ojczystym, sprawia, że wszyscy
  mogą w tej części liturgii mszy świętej brać udział z pełnym zrozumieniem”. Takie rozwiązanie nie umniejszyło znaczenia języka łacińskiego, który ciągle pozostaje ważnym w liturgii i życiu Kościoła, dało jednak możliwość powiększenia liczby osób, które czynnie i aktywnie mogą brać udział w sprawowaniu liturgii słowa. Święty papież stwierdza: „Powstają całe zastępy lektorów i kantorów czy kantorek, które z całą gorliwością poświęcają się tej sprawie…”. Należy zauważyć, że w tej materii pojawiło się niestety, zwłaszcza wśród katolików w krajach Europy Zachodniej, wiele nadużyć. Czasem zaczęto podczas mszy świętej sięgać do lektury takich tekstów, które nie były akceptowane przez Kościół. Doprowadziło to wielokrotnie do pomniejszenia znaczenia słowa Bożego na rzecz słowa ludzkiego. Takie zabiegi są niedopuszczalne, rujnują bowiem istotę liturgii.
• Wiarę w realną obecność Chrystusa w Eucharystii.
  W kwestii stołu chleba Pańskiego św. Jan Paweł II upominał się o troskę o właściwą odnowę liturgiczną, a przede wszystkim o wiarę w realną obecność Chrystusa w Eucharystii: „Przede wszystkim więc trzeba pamiętać że Eucharystia jako stół Chleba Pańskiego jest nieustającym zaproszeniem, jak o tym mówią słowa liturgiczne celebransa: «Oto Baranek Boży! Błogosławieni, którzy zostali wezwani na ucztę Baranka» i znana ewangeliczna przypowieść o zaproszonych na gody. Pamiętamy, że w tej przypowieści jest wielu takich, którzy różnymi okolicznościami wymawiają się od przybycia”.
• Komunia Święta
  We wspomnianym liście papież Wojtyła zwraca uwagę na potrzebę częstego przyjmowania Ciała Pańskiego, które jest pomocą w lepszym życiu chrześcijanina. Pojawia się jednak tendencja, że „w niektórych, owszem, dość licznych wypadkach, wszyscy uczestnicy zgromadzenia eucharystycznego przystępują do Komunii Świętej, a tej częstotliwości – jak stwierdzają doświadczeni duszpasterze – nie odpowiada częstotliwość spowiedzi, aby oczyścić własne sumienie…” Papież porusza kwestię poczucia grzechu, rachunku sumienia, świadomości zła w życiu chrześcijanina, który chciałby przystępować do komunii eucharystycznej. Jan Paweł II przestrzega: „Trzeba oczywiście wystrzegać się skrupulanctwa, ale – niech Bóg broni, ażeby nasze postępowanie miało nosić na sobie cechy jakiegokolwiek braku poszanowania, niepotrzebnego zaśpieszenia, gorszącej niecierpliwości”.
• Sposoby przyjmowania Komunii Świętej
  Obok tradycyjnej formy przyjmowania do ust, nierzadko w postawie klęczącej, w wielu krajach w XX wieku rozszerzyła się praktyka komunii świętej na rękę. Dlatego Jan Paweł II poleca zachować w tym wszystkim ostrożność, powagę, a jednocześnie rozważne wzięcie pod uwagę różnych okoliczności. Kilkanaście lat później Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów przedstawiła aktualne wskazania w tej materii, cytując odpowiednie zapisy Kodeksu prawa kanonicznego. W oparciu nauczanie Kościoła, ksiądz Sobeczko formułuje praktyczne wskazania:

1. „Istnieje możliwość przyjmowania Komunii św. na rękę, a nie obowiązek. Każdy wierny sam będzie decydował o wyborze sposobu przyjęcia Ciała Pańskiego.
2. Przyjmowanie Komunii do ust nie jest ani lepszym, ani gorszym sposobem. Najważniejsze jest duchowe przygotowanie do przyjęcia tego sakramentu.
3. Komunia na rękę nie jest czymś nowym w Kościele, ma swoją blisko tysiącletnią tradycję.
4. Wprowadzenie nowej praktyki komunijnej wymaga odpowiedniego przygotowania duchowieństwa i wiernych.
5. Do Komunii na rękę wymagane są odpowiednie komunikanty, nie mogą to być hostie zbyt cienkie i
   kruszące się”.

• Mane nobiscum Domine (zostań z nami, Panie) – List apostolski papieża św. Jana Pawła II z 2004 roku,
  napisany z okazji Roku Eucharystii (2004-2005). W liście Mane nobiscum Domine św. Jan Paweł II ukazuje teologiczną interpretację jedności stołu Słowa i stołu Chleba, którą można wywieść z ewangelicznego opowiadania o uczniach wędrujących do Emaus (por. Łk 24, 13-35). św. Jan Paweł II, wyjaśnia, iż Eucharystia, jest pewnym obrazem życia Kościoła w każdym czasie: „Ikona uczniów z Emaus pozwala… przeżywać tajemnicę
  Najświętszej Eucharystii. Na naszej drodze, pełnej pytań, niepokojów, nieraz także bolesnych rozczarowań, Boski Wędrowiec nadal przyłącza się do nas i nam towarzyszy, prowadząc nas przez wyjaśnianie Pism do zrozumienia Bożych tajemnic. Kiedy spotkanie staje się pełne, miejsce światła słowa zajmuje światło płynące z «Chleba życia», przez który Chrystus wypełnia w najdoskonalszy sposób swą obietnicę, że «będzie z nami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata» (por. Mt 28, 20)”.

3. Praktyka komunii duchowej – Benedykt XVI
Papież Benedykt XVI zauważa, że nie zawsze udział w sprawowaniu liturgii mszalnej powinien łączyć się z przyjmowaniem Komunii Świętej. Dlatego w sytuacji osób, które doszłyby do wniosku, że mają jakąś ważną przeszkodę, uniemożliwiającą im przyjęcie Komunii Świętej sakramentalnej, papież przypomina o praktyce komunii duchowej: „…dobrze jest żywić pragnienie pełnego zjednoczenia z Chrystusem, za pomocą, na przykład, praktyki komunii duchowej, przypomnianej przez Jana Pawła II i polecanej przez świętych mistrzów życia duchowego”.

4. Czynne uczestnictwo w Liturgii – SV II
Sobór Watykański II określa uczestnictwo w Eucharystii jako świadome, pełne, pobożne, owocne, łatwe, doskonalsze, wewnętrzne i zewnętrzne oraz pełne zaangażowania. W konstytucji o liturgii Soboru Watykańskiego II znalazło się w tym względzie ważne wskazanie: „Kościół zatem bardzo się troszczy o to, aby chrześcijanie w tym misterium wiary nie uczestniczyli jak obcy lub milczący widzowie, lecz aby przez obrzędy i modlitwy misterium to dobrze rozumieli, w świętej czynności brali udział świadomie, pobożnie i czynnie, byli kształtowani przez słowo Boże, posilali się przy stole Ciała Pańskiego i składali Bogu dziękczynienie…”.

5. Sur sum corda! (w górę serca) – papież Franciszek
Papież Franciszek zauważa, że msza święta nie powinna być traktowana przez wiernych jako spektakl, ale raczej jako zachęta do skupienia i wzniesienia serc w kierunku nieba, ku Bogu, zgodnie z wezwaniem kapłana w czasie prefacji: Sur sum corda! Franciszek bardzo prosto i jasno tłumaczy, zadając pytania: „[…] dlaczego w pewnym momencie kapłan, który przewodniczy celebrze, mówi: «W górę serca»? Nie mówi: «W górę wasze telefony, żeby zrobić zdjęcie»! Nie, to brzydka rzecz! I powiem wam, że mnie to bardzo zasmuca, kiedy odprawiam mszę św. tutaj na placu albo w Bazylice i widzę wiele podniesionych do góry telefonów, nie tylko wiernych, ale i księży, a nawet biskupów. Ależ proszę! Msza św. to nie przedstawienie: to spotkanie z męką i zmartwychwstaniem Pana. Dlatego kapłan mówi: «W górę serca». Co to znaczy? Pamiętajcie: żadnych telefonów”.

III. Wnioski i postulaty pastoralne:

• Warto zadać sobie pytanie, jak wygląda mój udział w liturgii. Okazją do tego może być codzienny rachunek sumienia, w którym powinno padać pytanie o zaangażowanie wszystkich sił umysłu i woli w obrzędy mszalne.
• Dwa stoły to także zaproszenie do większego zaangażowania osób świeckich w ich „zastawianie”. Świeccy mogą pełnić funkcje: lektora, psałterzysty, kantora, czytających wezwania modlitwy powszechnej, ministrantów, nadzwyczajnych szafarzy komunii świętej, funkcje porządkowych, obsługujących zakrystię etc. Każda wspólnota parafialna powinna być otwarta na przygotowywanie i przyjmowanie do wykonywania tych posług odpowiednich kandydatów. Wiele z tych funkcji mogą pełnić nie tylko mężczyźni, ale także kobiety. Nie można nie przywołać w tym miejscu, decyzji papież Franciszka, (styczeń 2021), który: „zmienił zapisy Kodeksu Prawa Kanonicznego, czyniąc instytucjonalnym to, co już miało miejsce w praktyce: dostęp świeckich kobiet do służby
  Słowa i ołtarza, w formie lektoratu i akolitatu”.
• Udział we mszy świętej powinien wiązać się z zadawaniem sobie pytania, czy i kiedy należy przystępować do komunii świętej. Każda Eucharystia, nawet codzienna, jest ku temu bardzo dobrą okazją.
• Przez ojców soboru watykańskiego II Kościół zachęca wiernych, by ich udział we mszy świętej był czynny, aktywny. Pomocą w tym może być wcześniejsze zapoznawanie się z tekstami mszalnymi, nauka śpiewów liturgicznych oraz szerzenie prawdziwej, właściwej muzyki kościelnej, pieśni liturgicznych. W czasie spotkań stowarzyszeń w parafii warto sięgać do takich zatwierdzonych przez Kościół śpiewników, np. Śpiewnika kościelnego ks. Jana Siedleckiego czy Śpiewnika liturgicznego, wydanego przez KUL Jana Pawła II.

Króluj nam Chryste! – ks. Roman

nr 2 luty 2021 currenda s. 1

AK_Katecheza_2021_02_Currenda