Currenda 9/2022

(…) «Jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak trzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne» (J 3, 14-15), mówi Jezus. Co zatem widzimy, gdy kierujemy spojrzenie na krzyż, do którego został przybity Jezus (por. J 19, 37)? Kontemplujemy znak nieskończonej miłości Boga do ludzkości. O Crux, ave spes unica! Św. Paweł mówi o tym w Liście do Filipian (…). Jezus Chrystus nie tylko stał się człowiekiem, we wszystkim podobnym do ludzi, lecz przyjął kondycję sługi i jeszcze bardziej uniżył siebie, stając się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej (por. Flp 2, 6-8). Tak, «tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał» (J 3, 16)! Podziwiajmy – w zdumieniu i pełni wdzięczności – szerokość, długość, wysokość i głębokość miłości Chrystusa, która przewyższa wszelką wiedzę (por. Ef 3, 18-19)! (…) W ogrodzie Eden pod drzewem stała kobieta, Ewa (por. Rdz 3). Zwiedziona przez szatana, sięga po to, co uważa za życie Boże. Tymczasem jest to zarodek śmierci, która się w niej zalęga (por. Jk 1, 15; Rz 6, 23). Na Kalwarii, pod drzewem krzyża, stała inna kobieta, Maryja (por. J 19, 25-27). Posłuszna zamysłowi Boga, uczestniczy Ona głęboko w ofierze, jaką Syn składa z samego siebie Ojcu za życie świata; a przyjmując powierzonego Jej przez Jezusa apostoła Jana, staje się Matką wszystkich ludzi. (…).

Jan Paweł II, Bratysława, 14 września 2003

KOMUNIKATY

► REFLEKSJE NAD SŁOWAMI BŁ. EDMUNDA BOJANOWSKIEGO

WRZESIEŃ: Doznana w tej chwili niespodziewana pociecha, zabłysła mi przed oczyma jako wyraźna ręka Opatrzności Bożej, która podźwiga mnie znowu skołatanego przeciwnościami.

► OGÓLNOPOLSKIE FORUM DUSZPASTERSKIE – Poznań, sobota 17 września 2022
Serdecznie zapraszamy na XIV Ogólnopolskie Forum Duszpasterskie w sobotę, 17 września br. Rozpocznie się o godz. 9:30 Mszą św. koncelebrowaną w kościele pw. św. Rocha w Poznaniu. Od godz. 11:10 w auli Politechniki Poznańskiej znani i cenieni prelegenci przybliżą treści hasła nowego programu Duszpasterskiego Kościoła w Polsce na lata 2022/2023.
Podobnie jak w roku ubiegłym zgłoszenia należy dokonać elektronicznie za pośrednictwem strony internetowej forum2022.pl W wyjątkowych sytuacjach można dokonać zgłoszenia w biurze DIAK, ul. Ostrów Tumski 4 w godzinach urzędowania (wtorek 13:00-16:00 oraz czwartek 13:00-17:00). Zgłoszenia przyjmowane będą do 9 września br. Ze względów organizacyjnych prosimy o nieodkładanie zgłoszenia na koniec terminu.

► DZIĘKCZYNIENIE ZA BŁ. E. BOJANOWSKIEGO – Luboń, 24 września 2022
Siostry Służebniczki NMP w Luboniu zapraszają członków Akcji Katolickiej na dziękczynienie za Rok Jubileuszowy, przeżywany przez Zgromadzenie z racji 150. rocznicy śmierci swojego założyciela, bł. E. Bojanowskiego, w sobotę, 24 września br. na Plac bł. Edmunda Bojanowskiego do Lubonia.
Program uroczystości:
godz. 11:00 – „Śpiewająco z Edmundem”
godz. 12:00 – Msza św. pod przewodnictwem abpa Salvatore Pennacchio, nuncjusza apostolskiego w Polsce
poczęstunek, kiermasz
godz. 15:00 – występ dzieci z ochronki i szkoły bł. E. Bojanowskiego
godz. 16:00 – koncert Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej
godz. 19:00 – wieczór uwielbienia w Sanktuarium bł. Edmunda

► REKOLEKCJE AKCJI KATOLICKIEJ – Chludowo, 30 września-2 października 2022
Serdecznie zapraszamy na rekolekcje do Chludowa. Rozważania rekolekcyjne w nawiązaniu do hasła nowego roku duszpasterskiego poprowadzi ks. prof. Jacek Hadryś z Wydziału Teologicznego UAM.
Spotkanie rozpoczniemy w piątek o godz. 18:00 kolacją, a zakończymy w niedzielę obiadem. Zgłoszenia wraz z wpłatą przyjmujemy do 24 września br. Mamy nadzieję, że po dłuższej przerwie w licznym gronie zgromadzimy się na wspólnej modlitwie.

► GODZINY PRACY BIURA DIAK
wtorek 13:00 ÷ 16:00
czwartek 13:00 ÷ 17:00

Ks. Przemysław SAWA, Katecheza IX / 2022:

Formacja eucharystyczna parafian przez pierwsze piątki miesiąca

oraz miejsce Eucharystii w misjach i rekolekcjach parafialnych

Streszczenie / DIAK Poznań

1. Z życia wzięte: W historii duchowości eucharystycznej na szczególną uwagę zasługuje doświadczenie św. Małgorzaty Marii Alacoque, wizytki, która w latach 1673–1689 doświadczyła przed Najświętszym Sakramentem 80 wizji i objawień dotyczących tajemnicy Serca Pana Jezusa (30 z nich opisała). Jezus dał 12 zapewnień. Najbardziej znane mówi o tym, iż: „W nadmiarze miłosierdzia Serca mojego przyrzekam tym wszystkim, którzy będą komunikować w pierwsze piątki miesiąca przez dziewięć miesięcy z rzędu w intencji wynagrodzenia, że miłość moja udzieli łaskę pokuty, iż nie umrą w mojej niełasce, ani bez sakramentów świętych, a Serce moje będzie im pewną ucieczką w ostatniej godzinie życia”. Nie można jednak zatrzymać się jedynie na samych obietnicach związanych z kultem Serca Jezusowego. Potrzebna jest odpowiednia formacja wierzących.
2. Rozważanie: Mówiąc o formacyjnym wymiarze duchowości eucharystycznej warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii:
3. Przyjęcie Bożej miłości Pierwszym aspektem tego kultu i duchowości jest – doświadczenie miłości Bożej. Zauważmy św. Małgorzata Maria Alacoque w swoim Pamiętniku duchowym opisała to w słowach: „Któregoś dnia w oktawie Bożego Ciała, klęcząc przed wystawionym Najświętszym Sakramentem, doznałam od mojego Boga nadzwyczajnych łask. Równocześnie poczułam w sobie gorące pragnienie odwdzięczenia się Mu miłością za miłość”. Przypomnijmy w tym miejscu, iż o tym doświadczaniu Bożej miłości mówią teksty liturgiczne przeznaczone na uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa (modlitwy, czytania).
4. Dziękczynienie za zbawienie Wobec darmowości Bożej miłości, jedyną właściwą postawą człowieka wierzącego jest przyjęcie jej oraz wyrażenie dziękczynienia Bogu w sposób indywidualny i wspólnotowy. Cenną sugestię przekazała św. Małgorzata Maria Alacoque ucząc, iż pierwszopiątkowa modlitwa prowadzi do działania: „Raz, kiedy w dzień świętej Małgorzaty przypadł w piątek, poprosiłam moje nowicjuszki, nad którymi wówczas sprawowałam pieczę, ażeby wszystkie swoje drobne oznaki czci, jakie obmyśliły dla mnie z okazji imienin, złożyły Boskiemu Sercu naszego Pana Jezusa Chrystusa. Uczyniły to sercem ochoczym”.
5. Nawrócenie Odpowiedź na miłość Boga i darmowość zbawienia w Jezusie Chrystusie nie może ograniczyć się do samego dziękczynienia, ale – domaga się pokuty i nawrócenia. Najpierw chodzi o uznanie własnej grzeszności i wyrażenie skruchy, a więc o wewnętrzną postawę. Pamiętajmy jednak, że chrześcijaństwo ma wymiar wspólnotowy, konieczne są zatem akty publicznej pokuty i przeproszenia, np. modlitwa pokutna: „Przebacz, Panie, przebacz ludowi Twemu i nie bądź na nas zagniewany na wieki”. W ten sposób Kościół wyznaje winy swoich członków i kształtuje postawę pokory wobec Boga i ludzi. Z nawróceniem związany jest również sakrament pokuty i pojednania. Nie można jednak traktować spowiedzi automatycznie czy rytualnie, zwłaszcza w pierwszy piątek. Nie ma bowiem konieczności przystępowania do tego sakramentu, jeśli człowiek nie jest obciążony grzechami śmiertelnymi, choć nie wyklucza to oczywiście wyznawania grzechów powszednich. Wobec tego trzeba pamiętać, że istotą praktyki pierwszych piątków jest bycie w łasce uświęcającej i powierzenie się Sercu Jezusa przez skruchę i akt wynagrodzenia Bogu. Do spowiedzi zaś można przystąpić w innym dniu. Najistotniejsze jest bowiem nastawienie wewnętrzne, pragnienie jedności z Jezusem i postanowienie życia w wierności Jemu.
6. Zjednoczenie z Jezusem Chrystusem – Komunia Święta W przeżyciu pierwszego piątku bardzo ważne jest przyjęcie Komunii Świętej, czyli zjednoczenie z Jezusem Chrystusem, co owocuje wzrostem i umocnieniem wiary. Skoro bowiem grzech zrywa więź człowieka z Bogiem, to Komunia Święta daje najgłębsze zjednoczenie z Nim, a to otwiera drogę dla owocnej modlitwy za siebie i innych.
7. Wynagrodzenie Istotnym elementem kultu Serca Pana Jezusa jest również wynagrodzenie i zadośćuczynienie. Wobec tego wierzący, doświadczywszy miłości Ojca i usprawiedliwienia przez Jezusa Chrystusa, odważnie mogą odpowiadać Bogu miłością, przeproszeniem, duchowym naprawieniem zaniedbań i grzechów. Kluczem jest jednak ciągłe odnoszenie się do zasług Chrystusa.
8. Służba bliźnim Przekładanie miłości Bożej na miłość ludzką jest ważnym aspektem kultu Serca Pana Jezusa. Oznacza to zaangażowanie w dzieła chrześcijańskiej miłości. Dlatego dobrą praktyką byłoby motywowanie wiernych do konkretnego udziału w służbie charytatywnej przez składanie ofiar materialnych oraz podejmowanie innych form wsparcia potrzebujących czy chorych. Nie bez znaczenia ma również przełożenie społeczne. W tym kontekście nie dziwi fakt powiązania propagowania kultu Serca Pana Jezusa i działań społecznych przez sługę Bożego, ks. Leona Dehona, założyciela Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego i jego duchowych synów.
9. Pedagogia eucharystyczna Praktyka dziewięciu pierwszych piątków ma też wymiar pedagogiczny. Kształtuje bowiem systematyczność w życiu duchowym – ukierunkowanie na wolność od grzechów, zwłaszcza śmiertelnych, regularny udział w Eucharystii i przyjmowanie Komunii Świętej, praktykowanie adoracji eucharystycznej oraz podejmowanie pokuty i zadośćuczynienia.
10. Niewłaściwe podejście Przy praktyce dziewięciu pierwszych piątków pojawiają się jednak pewne błędne postawy. Niewłaściwe jest bowiem skoncentrowanie na samej praktyce spowiedzi i Komunii Świętej, aby niejako „załatwić sobie” zbawienie. Przy takim podejściu człowiek nie koncentruje się na akcie wiary i miłości oraz odniesieniu swojego życia do miłości Boga, lecz na praktyce dewocyjnej. Takie podejście nie przybliża jednak ochrzczonego do żywej relacji z Bogiem, czyli nie buduje się dynamiczna wiara.
11. Duchowość eucharystyczna w kontekście misji i rekolekcji parafialnych. Innym obszarem duchowości eucharystycznej jest czas rekolekcji czy misji parafialnych. Przede wszystkim chodzi o celebrację liturgii oraz różne formy modlitwy w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu. W tym kontekście warto postawić pytania: Jak dzisiaj prowadzić misje i rekolekcje? Jakie są trudności i napięcia na linii Eucharystia–ewangelizacja? Jakie jest miejsce Eucharystii w dziele ewangelizacji parafii?
12. Konieczność nowej ewangelizacji parafii Istotne miejsce w życiu parafii zajmują rekolekcje i misje. Zauważmy, iż rekolekcje i misje w parafii są także okazją do uczenia wiernych adoracji Najświętszego Sakramentu. Jest to naturalna konsekwencja głoszenia słowa Bożego:
13. Miejsce Eucharystii w ewangelizacji Po pierwsze, chodzi o czynne zaangażowanie uczestników liturgii w dzieło ewangelizacji wyrastające wprost w celebracji. W tym kontekście warto przypomnieć jedno z haseł Zakonu Braci Kaznodziejów, wskazujące właściwy kierunek życia i misji Kościoła: contemplare et contemplata aliis tradere (kontemplować i przekazywać owoce kontemplacji). To realizacja zasady „życie z życia”. Po drugie, wyzwaniem jest wprowadzanie wiernych w należyte uczestnictwo w liturgii. Sobór Watykański II nakazuje duszpasterzom, że „powinni czuwać, aby czynności liturgiczne odprawiano nie tylko ważnie i godziwie, lecz także, aby wierni uczestniczyli w nich świadomie, czynnie i owocnie”. Obejmuje to nie tylko ars celebrandi, ale także właściwe ułożenie miejsc celebracji (ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia), podział funkcji, odpowiedni śpiew i szerokie zaangażowanie ludzi, aby Eucharystia nie była „teatrem jednego lub kilku aktorów”. W ten sposób realizuje się idea aktywnego uczestnictwa wiernych w liturgii. Po trzecie, Eucharystia ze swojej natury posiada „pedagogiczną zdolność wprowadzania wiernych w pojmowanie celebrowanej tajemnicy”. Stąd koniecznością jest katecheza liturgiczna. Niedostateczna ewangelizacja i katechizacja owocują niezrozumieniem liturgii i łatwością rezygnacji z przystępowania do Komunii Świętej.

III. Wnioski i postulaty pastoralne: Mając na uwadze powyższe punkty nauczania Kościoła, teologii dogmatycznej, pastoralnej i duchowości, można sformułować poniższe wnioski duszpasterskie:

➢ Cykle formacyjne o ewangelizacyjnym ukierunkowaniu. Wykazano wyżej, że jedną z niewłaściwych postaw jest skoncentrowanie uwagi wiernych na obietnicach związanych z praktyką pierwszych piątków. Wobec tego wyzwaniem dla duszpasterstwa pozostaje odpowiednia formacja wiernych. Pomocą może być cykl homilii głoszonych, podczas mszy świętych w pierwsze piątki np. przez Asystenta POAK, a dotyczące: duchowości eucharystycznej, adoracji, wynagrodzenia i doświadczania miłości Bożej.

➢ Konieczność rekolekcji i misji w odnowionej formie. Zmieniający się świat i sposób funkcjonowania ludzi domagają się nowych form przekazu wiary. Wobec tego duszpasterstwo winno być odnowione w kluczu misyjnym, którym jest zaangażowanie świeckich w posługę zespołów rekolekcyjnych (powoli mija czas rekolekcji wygłaszanych przez samego księdza) oraz głoszenie świadectwa wiary. W praktycznym przełożeniu chodzi o planowanie duszpasterskie: ewangelizacja pierwszopiątkowa, rekolekcje i misje ewangelizacyjne oraz projekty pogłębiające wiarę.

➢ Formacja liturgiczno-sakramentalna. Duszpasterskim wyzwaniem jest odpowiednia formacja dotycząca liturgii i sakramentów. Chodzi o regularne wyjaśnianie słów, znaków i gestów liturgicznych (katecheza mistagogiczna). Konieczne jest również pouczenie doktrynalne w zakresie sakramentów, zwłaszcza Eucharystii. Nie byłoby jednak właściwym podejściem ograniczenie się jedynie do teologicznego wyjaśnienia. Zgodnie z ewangelizacyjnym ukierunkowaniem wszystko powinno być przedstawiane w kluczu kerygmatycznym – chodzi o „ukazywanie znaczenia obrzędów w powiązaniu z życiem chrześcijańskim, poprzez podkreślanie związku między liturgią a misyjną odpowiedzialnością wiernych […]”.

➢ Formacja eucharystyczna Pastoralnym wyzwaniem pozostaje również właściwa formacja eucharystyczna. W pierwszym rzędzie chodzi o uczenie adoracji. W Polsce odprawia się wiele nabożeństw z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i rozwijają się miejsca z wydłużoną adoracją eucharystyczną, niemniej większość wiernych nie jest wprowadzana w osobiste głębokie doświadczenie wiary i modlitwy. Dlatego wiernych trzeba uczyć adoracji jako trwania przed Panem, bez ciągłej recytacji modlitw, natomiast z pobudzaniem serca do miłości względem Jezusa i Ojca.

Króluj nam Chryste! – ks. Roman

AK_Katecheza_2022_09_Currenda

nr 9 wrzesień 2022 currenda s. 1 (2)