Currenda 7/2020

(…) Jesteście ludem Bogu na własność przeznaczonym” – czyli „narodem świętym”, „wybranym plemieniem”. „Jesteście ludem Bożym, (…) jako ci, którzy dostąpili miłosierdzia” (por. 1 P 2,9-10). Bóg „was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła” (1 P 2,9). Jesteście więc Ludem Bożym dzięki zbawczej inicjatywie Boga samego: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Jesteście Bożym Ludem przez tę miłość, jaką Ojciec przedwiecznie was umiłował w Chrystusie, swym Jednorodzonym Synu: jesteście Ludem Bożym dlatego, że ten Syn, stawszy się człowiekiem, Synem Maryi Dziewicy, odkupił was za cenę hańbiącej śmierci na krzyżu, a z kolei uczynił uczestnikami swego zmartwychwstania: „nowego życia” w Duchu Świętym. Jesteście Ludem Bożym za sprawą tego Ducha Prawdy, Parakleta. Został On wam dany przez miłość Bożą, która jako dar Ducha Świętego „rozlana jest w waszych sercach” (por. Rz 5,5).
(…) Przynależność do Ludu Bożego urzeczywistnia się poprzez twórczy udział w misji i władzy samego Chrystusa. Mamy więc „głosić dzieła potęgi Tego, który nas wezwał” (por. 1 P 2,9), uczestnicząc w misji prorockiej Chrystusa. Mamy jako „królewskie kapłaństwo” (por. tamże) uczestniczyć w Jego kapłaństwie: jedynym i niepowtarzalnym, jednocząc się w Jego Ofierze, która jest Ofiarą Krzyża i Eucharystii, a odnawia się stale przez kapłańską posługę ołtarza. Mamy wreszcie na podobieństwo tego Króla, którym jest Chrystus, spełniać wieloraką służbę dla odnowy całego doczesnego porządku wedle zbawczego zamysłu Boga samego – „Służyć bowiem, to właśnie znaczy królować” (por. Lumen gentium, 36).
Drodzy bracia i siostry! Trzeba, abyście często odczytywali i rozważali słowa apostoła Piotra w kontekście nauki Soboru, zwłaszcza zawartej w Konstytucji o Kościele, w Dekrecie o apostolstwie świeckich oraz we wszystkich innych dokumentach. Ta praca na ziemi polskiej rozpoczęła się przed dwudziestu pięciu laty (wraz z zakończeniem Soboru) i trwa. Odnowa Kościoła w duchu Vaticanum II jest zadaniem na miarę pokoleń.
(…) Być może świadomość, że Kościół jest naszym wielkim wspólnym dobrem, wystawiona jest obecnie na jakąś nową próbę.
Tu i ówdzie wyraża się, w sposób niejednokrotnie sugestywny, obawy i lęki oraz krytyki Kościoła, jakoby dążył do panowania i zagrażał uprawnionej autonomii różnych dziedzin życia publicznego i państwowego. (…)
(…) Kościół pragnie uczestniczyć w życiu społeczeństw tylko jako świadek Ewangelii, i obce mu są dzisiaj dążenia do zawładnięcia jakąkolwiek dziedziną życia publicznego, która do niego nie należy. (…)

św. Jan Paweł II Olsztyn, 6 czerwca 1991 r.

►REFLEKSJE NAD SŁOWAMI PRYMASA TYSIĄCLECIA
LIPIEC: Miłość świadczona innym jest największym dobrodziejstwem dla nas samych, którzy zdobywamy się na okazywanie miłości.

►CZAS PANDEMII
Zgodnie z ostatnim zaleceniem Metropolity Poznańskiego – DEKRET dotyczący duszpasterstwa po zniesieniu limitów uczestników liturgii http://archpoznan.pl/pl/web/homilia/view/id/dekret-dotyczacy-duszpasterstwa-po-zniesieniu-limitow-uczestnikow-liturgii punkt 9 Spotkania duszpasterskie można powrócić do spotkań grup duszpasterskich oraz grupowego przygotowania do przyjęcia sakramentów. We wszelkich spotkaniach nieliturgicznych należy przestrzegać limitu 150 osób.
Wobec powyższego można powrócić do spotkań POAK z zachowaniem zaleceń zawartych w w/w Dekrecie.
Jednocześnie prosimy o śledzenie i przestrzeganie wytycznych władz państwowych i sanitarnych.

►DZIĘKCZYNIENIE W 24 ROCZNICĘ REAKTYWOWANIA AKCJI KATOLICKIEJ ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ
Serdecznie zapraszamy w sobotę, 27 czerwca br. o godz. 10:00 do katedry poznańskiej na Mszę św., podczas której będziemy dziękować Bogu za reaktywowanie Akcji Katolickiej w Archidiecezji Poznańskiej i prosić o potrzebne łaski na kolejne lata.
Bezpośrednio po Eucharystii (w katedrze) odbędzie się spotkanie Rady, podczas którego przekażemy informacje związane z bieżącą działalnością Akcji Katolickiej. Spotkanie zakończymy nabożeństwem do Serca Pana Jezusa. Zapraszamy wszystkich, którzy z różnych przyczyn nie będą mogli przybyć do katedry do duchowej łączności poprzez transmisję https://www.youtube.com/channel/UCM9AwjxqPIhg2IYfubH2IsA?view_as=subscriber
Jednocześnie przypominamy, że obowiązkowe pozostaje zakrywanie twarzy maseczką przez uczestników liturgii według dotychczasowych zasad oraz zachowanie bezpiecznego dystansu.

►GODZINY PRACY BIURA DIAK

wtorek 13:00 ÷ 16:00
czwartek 13:00 ÷ 17:00
Zalecany kontakt telefoniczny 668 385 356

Ks. Przemysław Sawa, Katecheza VII / 2020:
Eucharystia a jedność Kościoła. Streszczenie / DIAK Poznań.

I. Z życia wzięte:
Ks. Jan Twardowski, mówiąc o rozeznaniu swojego powołania, opowiadał o służeniu do Mszy Świętej kapłanowi, który miał trudność w wypowiadaniu słów konsekracji, bo zawsze wtedy płakał. Tak mocno przeżywał te słowa, że z jego oczu płynęły łzy. Co ciekawe, wierni podczas Mszy tego nie widzieli, ponieważ kapłan był odwrócony tyłem do ludu, to czasy sprawowania liturgii sprzed Soboru Watykańskiego II. Widział to tylko ministrant służący do Mszy Świętej. To doświadczenie dla małego Jana Twardowskiego było tak mocne, że zaczęło w nim kiełkować ziarno powołania. Pan Jezus zaprosił go do swojego Stołu, do swojego Życia. Zaprosił, aby stać się takim jak On. Aby stać się Miłością i tylko Miłością (ks. D. Stelmach, Uczta Miłości, czyli o zaproszeniu do stołu, [w:] Msza Święta, nr 6, Poznań 2020, s. 26.).

II. Rozważanie:
Słowo Boże i nauczanie Kościoła podkreślają, że prawdziwa jedność Kościoła konstytuuje się przez celebrację Eucharystii – jest ona umacniana przez zgromadzenie liturgiczne i posilanie się wiernych Komunią Świętą. Nie ma jedności Kościoła bez Eucharystii. Mówiąc o sprzężeniu Eucharystii z jednością Kościoła, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii: głębię nazw Eucharystii, wymiary jedności czy jednoczące znaczenie tekstów i obrzędów liturgicznych (zachodnich i wschodnich). Nie bez znaczenia pozostaje również kontekst ekumeniczny, który jest wciąż aktualnym wyzwaniem dla współczesnych chrześcijan.

1. Nazwy Eucharystii wyrażające jednoczący charakter celebracji:
a) Eucharystia to dziękczynienie (nazwa związana z modlitwą nad chlebem i winem: Mk 14, 23; 1 Kor 11, 24) Ludu Bożego za zbawienie, które Bóg dał wierzącym przez Jezusa Chrystusa.
b) Wieczerza Pańska (1 Kor 11, 20) uobecnia ofiarę Jezusa Chrystusa za grzechy świata, a słowa konsekracji świadczą o darze zbawienia: „To jest Ciało za was wydane” (1 Kor 11, 24b). Jednocześnie celebracja ta ma wymiar wspólnotowy, bo to wspólnota wierzących jest depozytariuszem nakazu Chrystusa: „Czyńcie to na moją pamiątkę!
c) Łamanie Chleba (Dz 2, 42). Ta nazwa, była używana, gdyż „obrzęd ten, charakterystyczny dla posiłku żydowskiego, został wykorzystany przez Jezusa, gdy błogosławił i dawał uczniom chleb jako gospodarz stołu” (KKK 1329).
d) Uczta Pańska. Określenie nawiązuje do żydowskich ofiar, zwłaszcza biesiadnych.
e) Synaxis (łaciński odpowiednik to Collecta). Określenia te pojawiły się w kręgach chrześcijaństwa wschodniego. Wyrażają one rzeczywistość wspólnoty gromadzącej się na celebrację eucharystyczną. Warto zaznaczyć, że tym terminem określa się również w prawosławiu spotkanie zwierzchników Cerkwi autokefalicznych; przez udział w Komunii Świętej podczas Boskiej liturgii człowiek wrasta w Kościół i jest w jedności ze wszystkimi członkami Cerkwi. Z tego powodu podczas liturgii, której przewodniczy zwierzchnik Kościoła, wymienia się imiona wszystkich pozostałych zwierzchników (tzw. dyptych). Dlatego usunięcie danego imienia jest wyrazem schizmy między Kościołami lokalnymi.
f) Msza święta (łacińskie missa). Termin ten najczęściej używany jest w Kościele rzymskokatolickim od VI wieku, często w powiązaniu z przymiotnikiem „święta”. Pochodzi od formuły rozesłania wieńczącego liturgię: ite, missa est, co można dosłownie oddać jako „idźcie, posłani” czy „idźcie, jest posłanie”. Misji tej nie można jednak realizować pojedynczo, gdyż nakaz ewangelizacji skierowany jest do Kościoła jako całości i do poszczególnych chrześcijan będących w jedności z innymi ochrzczonymi.

2. Wielowymiarowa jedność jako owoc Eucharystii:
Eucharystia nie tylko wyraża jedność, ale ją tworzy, buduje i umacnia. Chodzi tu o relację z Bogiem, ze świętymi w niebie oraz wiernymi doświadczającymi ostatecznego oczyszczenia, jak również z całym ziemskim Kościołem.
a) Jedność z Bogiem. Eucharystia prowadzi do jedności z Bogiem Ojcem przez Jezusa. Ewangelia niesie słowa Jezusa pouczającego, że kto spożywa Jego Ciało i Krew, ten ma życie wieczne (zob. J 6, 51). Jednocześnie przez Najświętszy Sakrament pogłębia się jedność z Chrystusem: „Pierwszym owocem przyjmowania Eucharystii w Komunii jest głębokie zjednoczenie z Chrystusem Jezusem” (KKK 1391). Kościół jednocześnie wyjaśnia charakter powiązania Eucharystii z Jezusem i Duchem Świętym: „Komunia święta w przedziwny sposób dokonuje w naszym życiu duchowym tego, czego pokarm materialny w życiu cielesnym. Przyjmowanie w Komunii Ciała Chrystusa Zmartwychwstałego, «ożywionego i ożywiającego Duchem Świętym», podtrzymuje, pogłębia i odnawia życie łaski otrzymane na chrzcie” (KKK 1392).
b) Jedność ochrzczonych i zbawionych. Eucharystia buduje jedność uczestników danej celebracji Eucharystii. Wierni stają zgromadzeni jeden wobec jednego Boga i wobec siebie. Przez liturgię i Komunię Świętą realizują się więc słowa św. Pawła: „Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który jest i działa ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich” (Ef 4, 5-6). Nie obejmuje to jedynie lokalnej wspólnoty sprawującej liturgię, ale cały Kościół powszechny wyznający jedną wiarę pod władzą biskupa Rzymu. Tak realizuje się katolickość – „Słowo «powszechny» («katolicki») oznacza «uniwersalny», czyli «cały» lub «zupełny».
c) Eucharystia ma istotne znaczenie w procesie ekumenicznego pojednania. Zasadnicza niemożność współcelebracji i interkomunii boleśnie ukazuje dramat podziału wśród chrześcijan i stanowi ciągle aktualne wyzwanie do modlitwy o pełną jedności wiary, sprawowania sakramentów, struktury i misyjności. Celebrowanie liturgii powinno więc pobudzać uczestników do wołania o jedność ochrzczonych, o postęp teologicznego, duchowego i pastoralnego zbliżenia, by przełamać trwające zgorszenie i ból podziału.
d) Jedność ze światem. Liturgia prowadzi wreszcie do jedności Kościoła ze światem, co dokonuje się przez modlitwę. Wymowna jest w tym kontekście modlitwa wstawiennicza za sprawy świeckie w modlitwie powszechnej podczas liturgii na cześć męki Pańskiej w Wielki Piątek. Podobnie w czasie każdej Eucharystii winno być podejmowane wstawiennictwo za cały świat i jego sprawy, zwłaszcza podczas modlitwy wiernych. Dlatego celebracji mszy świętej nie można oddzielać od tego, czym żyją ludzie, społeczeństwo, narody. Jedność ze światem wyraża się również w pochyleniu się nad ubogimi, czego nie można oddzielać od pozostałych wymiarów duchowości eucharystycznej.

3. Jedność Kościoła w tekstach i obrzędach Eucharystii
a) Teksty liturgiczne. Modlitwy mszalne wyrażają modlitwę Kościoła jako jedności i dążącego wciąż do jedności, gdyż jedność cały czas jest wyzwaniem dla ochrzczonych, czyli należy widzieć w niej dar i zadanie zarazem.
b) Obrzędy liturgii Eucharystii. Nie tylko modlitwy, ale również obrzędy i znaki liturgiczne wyrażają jedność i drogę do niej. Niewątpliwie sam znak zgromadzonego Kościoła pokazuje znaczenie jedności. Patrząc na przebieg liturgii rzymskiej, można rozpoznać w niej jednoczące obrzędy: śpiew na wejście (lub antyfona), procesja celebransa i posługujących, znak krzyża towarzyszący wezwaniu imienia Trójjedynego Boga oraz obwieszczenie obecności Pana (np. „Pan z wami. I z duchem twoim”). Jedność wypływającą z Eucharystii wyrażają jednak przede wszystkim obrzędy liturgii eucharystycznej. Rozpoczynająca ją procesja z darami, kolekta (składka) realizuje odpowiedzialność za Kościół i potrzebujących. Bardzo wymowne są natomiast czynności poprzedzające Komunię Świętą. Tu trzeba przede wszystkim wymienić znak pokoju, który przyczynia się do pojednania i otwartości wzajemnej wiernych. Starożytnym obrzędem pokazującym troskę o jedność Kościoła jest także łamanie chleba i wrzucenie cząstki ciała Pańskiego do kielicha z krwią Chrystusa. Obrzęd ten, pochodzący z liturgii papieskiej z V wieku, wyrażał jedność celebracji eucharystycznej, gdyż do kielicha z krwią Pańską wrzucano cząstkę konsekrowanego chleba z liturgii sprawowanej poprzedniego dnia. Był też zwyczaj, że części ciała Chrystusa z Eucharystii celebrowanej przez papieża zanoszono do rzymskich kościołów i wrzucano te partykuły do kielicha z Krwią Chrystusa, co było znakiem jedności Kościoła lokalnego. Ważnym momentem jedności jest wreszcie sam obrzęd Komunii Świętej, kiedy wierni jednoczą się z Chrystusem i ściślej wiążą się z innymi przystępującymi do stołu Pańskiego. Znakiem tego jest nie tylko procesja, ale także jedność postawy, którą powinno się zachować w danym zgromadzeniu, według przyjętego zwyczaju, a nie osobistych preferencji.
c) Jedność wyrażona w boskiej liturgii (bizantyjskiej).
W rozumieniu Eucharystii jako źródło jedności pomocne może być również świadectwo tradycji bizantyjskiej, zarówno w wydaniu Kościołów prawosławnych, jak i greckokatolickich. Mowa tu o architekturze cerkiewnej, obrzędach i modlitwach.

III. Wnioski i postulaty pastoralne:
➢ Odkrycie wartości celebracji Eucharystii
– Należy więc odkrywać centralne znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła i poszczególnych wiernych, mając jednak świadomość, że liturgia nie wyczerpuje całości życia wspólnoty ochrzczonych i ich życia duchowego.
– Trzeba unikać sytuacji, w której wierni odnosiliby wrażenie, że liturgia jest jakimś koniecznym dodatkiem do określonej aktywności pastoralnej. Dlatego też nie każda działalność duszpasterska musi wiązać się z Eucharystią.
– Konieczne jest w tym kontekście zrozumienie teologii celebracji Eucharystii, czyli właściwa mistagogia. Nie wolno ograniczać się tylko do samego momentu Komunii Świętej, ale rozpoznawać przychodzenie Jezusa z darem zbawienia w całości liturgii, a więc w poszczególnych tekstach i obrzędach.
➢ Przygotowanie celebracji Eucharystii
– Należy dbać o właściwe przygotowanie liturgii. Oznacza to najpierw właściwy dobór pieśni, asysty liturgicznej (nie tylko ministrantów, ale także dorosłych), co winno być znakiem szerokiej jedności Kościoła.
– Trzeba wydobyć znaczenie nie tylko samego faktu Komunii Świętej czy wynikającej z konsekracji adoracji Najświętszego Sakramentu, ale także wszystkich wymiarów celebracji liturgicznej.
➢ Właściwa formacja
– Niezbędna jest więc odpowiednia formacja eucharystyczna. Obejmuje ona wyjaśnianie znaków i słów, szczególnie tych podkreślających kwestię jedności.
– Troska o jednoczący charakter liturgii domaga się również właściwej katechezy w zakresie sposobów przyjmowania Komunii Świętej (np. postawa klęcząca czy stojąca), z uwypukleniem konieczności zachowania jednej postawy.
– Podobnie rzecz ma się z formą znaku pokoju czy postawami ciała podczas celebracji.
– Konieczna jest do tego rzetelna lektura Ogólnego wprowadzenia do Mszału rzymskiego, choć należy bronić się przed zamknięciem w samych przepisach.
➢ Doprowadzanie do Eucharystii
– Liturgia jest źródłem i szczytem życia Kościoła; szczególnie chodzi tu o Eucharystię. Trzeba jednak pamiętać o pewnej zasadzie: primum in intentione, sed ultimum in executione. Najpierw w zamiarze a potem w działaniu.
– Dla ludzi niepraktykujących wiary i przez to nieprzeżywających jedności z innymi ochrzczonymi Eucharystia jest celem działań misyjnych.
– Najpierw jednak konieczne jest świadectwo, zaproszenie i głoszenie kerygmatu (esencja wiary).

Króluj nam Chryste! – ks. Roman

nr 7 lipiec 2020 currenda s. 1

AK_Katecheza_2020_07_Currenda